Jednym z podstawowych dokumentów niezbędnych do wyceny nieruchomości jest wypis i wyrys z ewidencji gruntów (lub wypis z ewidencji gruntów i kartoteki budynków oraz kopia mapy ewidencyjnej). Są to dokumenty, w których zawarte są dane opisowe o poszczególnych działkach wchodzących w skład nieruchomości, m.in. położenie, nr działki, jej powierzchnia, struktura użytków gruntowych z wyszczególnieniem ich powierzchni, wskazanie właściciela, użytkownika wieczystego, dzierżawcy.
Wypis i wyrys z ewidencji gruntów uzyskać można w Starostwie Powiatowym właściwym miejscowo dla danej nieruchomości. W przypadku zlokalizowania nieruchomości na terenie miast na prawach powiatu, o dokumenty należy się ubiegać w Urzędzie Miasta.
W celu uzyskania wypisu i wyrysu w urzędzie należy złożyć wniosek (Formularz EGIB), który jest dostępny w Wydziałach Geodezji urzędów, najczęściej również na ich stronach internetowych oraz na stronie GUGIKu.
Wniosek można również przesłać drogą elektroniczną za pośrednictwem platformy ePUAP (wymagany jest do tego profil zaufany).
Zgodnie z przepisami osobami uprawnionymi do uzyskania wypisu i wyrysu z ewidencji są:
Właściciel nieruchomości nie ma obowiązku podawania powodu, dla którego chce uzyskać wypis i wyrys z ewidencji. Pozostałe podmioty muszą podać podstawę prawną, która pozwala na uzyskanie tych dokumentów.
W przypadku rzeczoznawców majątkowych taką możliwość daje ustawa o gospodarce nieruchomościami, która w art. 155 ust. 1 wskazuje, że: "Przy szacowaniu nieruchomości wykorzystuje się wszelkie, niezbędne i dostępne dane o nieruchomościach, zawarte w szczególności w: (...) 2) katastrze nieruchomości;(...)".
Za uzyskanie wypisu i wyrysu z ewidencji naliczane są opłaty: